Imbolc.

Iedereen kent wel de voorjaarsschoonmaak. Met de eerste tekenen van de komende lente krijgen velen de drang om het huis onder handen te nemen. De boel wordt eens goed gelucht en overbodige spullen worden afgedankt of gerecycled. Gewapend met emmers sop en zwabber wordt het vuil te lijf gegaan.
Wat velen niet weten is dat dit gebruik een overblijfsel is van een eeuwen oud feest wat in de hedendaagse hekserij Imbolc wordt genoemd en traditioneel op 2 februari wordt gevierd. In haar huidige vorm heeft ze aspecten van Romeinse, Keltische en Germaanse oorsprong.Met Imbolc wordt de terugkeer van de zon en daarmee de vruchtbaarheid gevierd. Tot 21 maart is het de tijd om fysiek en spiritueel te reinigen. Door te reinigen wordt er ruimte gemaakt voor het nieuwe.




Imbolc is een Keltisch woord wat zoveel betekent als “rond de buik”. Hiermee wordt verwezen naar moeder aarde die nu zichtbaar zwanger is van het hernieuwde leven. Een andere naam voor deze sabbat is Oimelc, wat vertaald kan worden als schapen melk. De eerste lammetjes worden in deze tijd geboren en de melkproductie van de schapen komt opgang. Om het lengen van de dagen te vieren en vruchtbaarheid af te dwingen vereerden zij de godin Brigid. Als godin van het vuur is zij de beschermvrouw van inspiratie, smeedkunst en heling. Haar helende krachten kwamen tot uiting in de diverse bronnen die aan haar gewijd waren. Zieken die van het bronwater dronken, konden volgens de legenden op miraculeuze wijze genezen. De beroemdste brontempel van Brigid was in Kildare, Ierland. Daar werd een eeuwig vuur brandend gehouden door maagdelijke priesteressen. Er gaan verhalen dat deze bron eerder gewijd was aan Kele, waar het Nederlandse kalle en kol (toverkol) van afgeleid is.

Voor de Romeinen was februari een periode van reiniging. Februari is afgeleid van "februare", wat zuivering betekent. De reinigingsperiode begon met de Lupercalia, (15 februari) een feest waarbij met stroken geitenhuid de vrouwen ritueel werden gegeseld om de levenskracht te stimuleren. Het ritueel geselen met een roede om vruchtbaarheid af te smeken is altijd populair gebleven. In onze omgeving werd het vee met een bosje berkentakken naar buiten gedreven. Het ritueel werd ook wel toegepast tijdens huwelijksfeesten.In Germaanse streken werden vooral ploeg en zaaifeesten gehouden. Elke stam had zo zijn eigen moedergodin waarvan de beeltenis werd meegenomen in de ronde om de akkers. Vaak was het de ploeg zelf die daar symbool voor stond. Voordat het eigenlijke ploegen begon werd er 3 keer een rondgang gemaakt om de gezamenlijke akkers. De markering die daardoor ontstond werd hoog geacht en niet overschreden. Het diende als bescherming voor de buitenwereld opdat moeder aarde door de hemelgod bevrucht kon worden. Vaak werd bier, brood en wijn geofferd. Ook was het de tijd dat het as van het yuleblok over de akkers werd uitgestrooid om de vruchtbaarheid van het vorige seizoen over te dragen.Het vuur speelde tijdens alle feesten een grote rol. Het symboliseerde de reiniging en vernieuwing van de levenskracht.


Dat deze feesten diep geworteld waren blijkt wel uit de huidige Maria lichtmis, de christelijke versie van deze feesten. Om het heidense karakter te verhullen werd Maria naar voren geschoven als moeder van de akkers. Maar Brigid was mateloos populair en kreeg de rol als vroedvrouw toe bedeelt die Maria hielp tijdens de geboorte van Jezus. De datum werd verschoven naar 2 februari omdat er dan 40 dagen waren verstreken na de geboorte van Jezus. Deze 40 dagen stonden voor de periode waarin de vrouw als onrein werd beschouwd door het nabloeden na de bevalling. Zij mocht in die tijd niets heiligs aanraken. Na deze periode diende zij duiven te offeren in de tempel en was daarmee gezuiverd. Daarnaast stelde de kerk dat Jezus op die dag in de tempel erkend werd als de Messias, wat zij naar de heidenen toe vertaalden als “de brenger van het licht”. Het vuur werd vervangen door vele kaarsen die werden gebrand.

De cultus rond Brigitta, zoals Brigid genoemd wordt in onze streken, leeft nog steeds. Op verschillende plaatsen in ons land staan nog Brigitta kapellen en in Noorbeek (Limburg) is een Brigida bron die bezocht wordt om oogkwalen en veeziekten te bestrijden. Brigida wordt hier afgebeeld met haar heilige dier, de koe. Als dank voor haar bescherming legden de inwoners de gelofte af ieder jaar een Den te schenken die voor haar kapel zou worden geplant. In de bron staat een stenen pilaar met daarop een bol, welke verwijst naar de staf van Dionysos. Deze staf was voorzien van een dennenappel en had een duidelijke fallische symboliek. Een gelijke staf wordt in heksenrituelen nog steeds gebruikt.


Tradities en suggesties voor de Imbolcviering.

Als je over een tuin beschikt is dat de ideale plek om je Imbolc viering vorm te geven. Nu is de tijd om te snoeien en te spitten. Vergeet echter niet om rekening te houden met de maanfase, deze activiteiten passen het best bij een afnemende maan. Als je as hebt van het Yuleblok kun je dit in je tuin verspreiden. Op een balkon kun je in bakken spelt zaaien. Spelt is een oude tarwesoort. Je vindt ze in de natuurwinkel. Het zaad kan dienen als symbool voor het doel van je plannen die nu duidelijk omlijnt zijn en wat je met Lughnasadh wil oogsten. Een tijd om jezelf opnieuw toe te wijden aan het pad dat je bent ingeslagen. Je magische spullen kunnen daartoe opnieuw worden gereinigd en opgeladen.Een mooi ritueel is het smelten van een sneeuwbal met behulp van een kaars en daarmee de zaaibakken te bewateren. Op deze manier druk je de kracht van Imbolc uit die de kou verdrijft en de aarde voedt.

Binnenshuis kun je een voorjaarsschoonmaak beginnen. Ruim overbodig geworden spullen op of breng ze (bijvoorbeeld) naar de Emmaus. De voorjaarsschoonmaak kun je ook symbolisch toepassen door met je heksen bezem in een ritueel het hele huis door te gaan. Elke kamer kun je besprenkelen met water uit je symbolische bron van Bridgid. Traditioneel worden alle groen versieringen van Yule verwijdert en verbrandt.

Je kunt ook besluiten om je zelf te reinigen. Dit kan door middel van vasten, een sap of klei kuur. Begin hier niet zomaar aan. Bereid je goed voor. Een vastenkuur maakt als je het goed doet niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk “vuil” los. Dit kan een indringende ervaring zijn. Een vasten kuur doe je dan ook het best onder begeleiding van een erkende therapeut of in een kuuroord. Enkele milde reinigingskuren vind je elders op Nieuwe Maan. Een traditioneel reinigingsritueel tijdens Imbolc is het wassen van handen, voeten en gezicht met warm water in de buitenlucht. Het warme water symboliseert de kracht van Imbolc. Tijdens dit ritueel kun je vergeven en vergiffenis vragen. Dit kan met de persoon in kwestie, maar ook in je hoofd. Kwaadheid en wrok zijn emoties die veel energie opslokken. Ze staan vernieuwing in de weg. Het vlechten van de Bridgid kruizen is een activiteit die je met het hele gezin kunt ondernemen. Ze worden gebruikt om je altaar te versieren of om op de deurposten te hangen ter verwelkoming van de godin, als symbool voor vernieuwing en inspiratie.
Het branden van kaarsen in elk raam de avond voor Imbolc hebben het zelfde doel. Traditioneel blijven er kaarsen branden tot de opkomst van de zon. Water wat je hebt gewijd aan Brigid wordt gedronken in het uur van zonsopgang. Het zou je eeuwig jong houden.
Imbolc is ook een goede tijd om kaarsen te maken en te zalven. In deze tijd krijgen ze de kracht van het vuur van Brigid mee.
De vaste datum voor Imbolc is 2 februari, de astrologische datum het moment dat de zon de 15 graden Waterman passeert. Als er sneeuw valt tijdens Imbolc wordt dit gezien als een gunstig teken op de dingen die komen gaan dit seizoen.

Correspondenties:

Godinnen: Brighid, Aradia, Athena, Inanna, Gaia, Hathor
Voedsel: Melkproducten, Zaden (pompoen,zonnebloem) Uien, Knoflook. muffins, cake.
Dranken: Reinigende en verwarmende kruidenthee, gekruide wijnen.
Bloemen: Sneeuwklokje, witte bloemen
Wierook: Kaneel, Mirre, Geuren: Vanille, Patchouli, Sandelhout, Olibanum
Goden: Eros, Og, Februus, Osiris
Dieren: Roodborstje, schaap, lam, draak, hert
Stenen: Amethyst, Bloedsteen, Granaat, Robijn, Onyx, turkoois.
Kleuren: wit, rose, rood, geel, lichtgroen, bruinKruiden: Bascilicum, laurier, kaneel.